Map Piece

Yoko Ono, Map Piece, 1964 
#YokoOno #mapping #walking #wandering#lost 

ΜΕΓΑΛΟΥΠΟΛΕΙΣ/ ΝΗΣΙΑ: ΑΛΛΑΓΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Γιατί φούντωσε ξαφνικά το ενδιαφέρον για τις καταστροφές του υπερτουρισμού στα ελληνικά νησιά, ιδίως στις Κυκλάδες, αλλά και σε άλλους παράκτιους προορισμούς; Ένα τέτοιο ερώτημα δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε μακριά από τo συμπληρωματικό του: Γιατί εξακολουθεί να έλκει η Αθήνα τους περιβόητους «ξένους επενδυτές» αλλά και ανήσυχους νέους δημιουργούς και ερευνητές απ’ όλο τον κόσμο, επιφέροντας μια άνευ προηγουμένου μεταβολή στην ίδια την κοινωνική δομή της πόλης και στην αγορά ακινήτων, κυρίως λόγω της μολυσματικής εξάπλωσης του Airbnb; Η καλή φίλη Ίρις Λυκουριώτη ξεκίνησε τη συζήτηση στα κοινωνικά δίκτυα για να συνεχίσει εδώ στα «Πρόσωπα» των «Νέων», με μια διαυγή τοποθέτηση-οδηγό, στην οποία τρύπωξαν στη συνέχεια κι άλλοι. Στην ακολουθία αυτή συνεχίζω σκαλίζοντας τον πυρήνα του θέματος που ενεργοποιεί νέες κοινωνικές και περιβαλλοντικές σχέσεις, ροές, δυναμικές και εντάσεις.

Η ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΤΗΣ ΣΥΜΦΟΡΗΣΗΣ

Το 1978 κυκλοφορεί το Delirious New York, το διαβόητο αναδρομικό μανιφέστο του ολλανδού αρχιτέκτονα Rem Koolhaas για το Μανχάταν, το οποίο έμελε να αποτελέσει ένα βιβλίο σύμβολο της δεκαετίας. Πλάι σ’ αυτό θα προσέθετα το Λος Άντζελες: Η αρχιτεκτονική των τεσσάρων οικολογιών (1971) του Reyner Banham και το Μαθαίνοντας από το Λας Βέγκας (1972) των Venturi, Scott Brown και Izenour. Ας κρατήσουμε για την ώρα τα ονόματα των τριών πρωταγωνιστριών πόλεων: Νέα Υόρκη, Λος Άντζελες και Λας Βέγκας. Μέσα από μια παθιασμένη πρόζα και προπάντων κυνικό λυρισμό ο Koolhaas υποστηρίζει ότι από το 1850 η απότομη αύξηση του πληθυσμού και της τεχνολογίας κατέστησαν τη μητροπολιτική νήσο του Μανχάταν ένα είδος εργαστηρίου για τη γέννηση ενός ιδιαίτερου τρόπου ζωής: την «κουλτούρα της συμφόρησης». Τα χρόνια που ακολούθησαν η εξύμνηση της παραληρηματικής πυκνότητας των μεγαλουπόλεων, που αντιπαρατίθεται στη διαλυτική εξάπλωση των προαστίων (sprawl), αναδείχθηκε σε ένα είδος τερματικού του δυτικού πολιτισμού.

Οδηγώντας σε κραιπάλη όλες τις παρανοϊκές ψευδαισθήσεις της πρώιμης νεωτερικότητας, ο Koolhaas επιλέγει το παραθαλάσσιο θέρετρο και το λούνα παρκ του Coney Island ως το χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας σειράς «τεχνοψυχικών» μηχανισμών που υλοποιήθηκαν χωρίς καμία επίσημη εξαγγελία. Μεταξύ πολλών άλλων, ενδεικτικά αναφέρω την «ηλεκτρική κολύμβηση» –δηλαδή το κολύμπι με τεχνητό φωτισμό κατά τη διάρκεια της νύχτας– εφόσον λόγω της υπερβολικής «συμφόρησης» οι περισσότεροι επισκέπτες δεν κατόρθωναν να βρουν μια θέση στον ήλιο της παραλίας και να κολυμπήσουν τη μέρα. Οπότε, ανάγοντας μια διαδεδομένη παραθαλάσσια εμπειρία σε μητροπολιτικό σύστημα βάρδιας, η τεχνολογία ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα υποκαθιστά τη «φυσική» εμπειρία. Σ’ ένα τέτοιο εξ ολοκλήρου τεχνητό σύμπαν –το οποίο ο συγγραφέας αποκαλεί «ζωή μέσα στη φαντασία»– το φυσικό και το τεχνητό, το πραγματικό και το φανταστικό δεν μπορούν να διαχωριστούν.

Η επιρροή αυτού του παραληρηματικού –πράγματι– βιβλίου σ’ όλη την αρχιτεκτονική κουλτούρα υπήρξε απροσμέτρητη, ακόμη κι όταν μας αρέσει να το αμφισβητούμε. Κι αυτό γιατί πάνω απ’ όλα περιγράφει τη διάχυση μιας νέας περιβαλλοντικής και κοινωνικής συνθήκης, καθώς και τις πιο εξωφρενικές καινοτομίες και φαντασιώσεις του ύστερου καπιταλισμού, στην κατεξοχήν μητρόπολη, ως ένα συλλογικό έργο το οποίο δημιουργήθηκε χωρίς την πρόθεση κανενός αρχιτέκτονα: Πρόκειται για το σχεδόν αυτόματο υποπροϊόν ενός συλλογικού μητροπολιτικού υποκειμένου. Μην ξεχνάμε ότι μια τέτοια θεώρηση έδωσε και σ’ εμάς τη δυνατότητα να διαβάσουμε με διαφορετικούς όρους το φαινόμενο της αθηναϊκής πολυκατοικίας. Στην αστική μήτρα της οποίας ο ιστορικός της αρχιτεκτονικής Kenneth Frampton διέκρινε το 1985 μια μορφή αναπαραγωγής του κατακερματισμένου μωσαϊκού των νησιωτικών οικισμών. Όσο κι αν φαίνεται παράδοξη μια τέτοια σύνδεση, τόσο οι νησιωτικοί παραδοσιακοί οικισμοί, όσο το Μανχάταν και η αθηναϊκή πολυκατοικία είναι το μέγιστο επίτευγμα ενός συλλογικού υποκειμένου.

Το λέω αυτό γιατί νομίζω ότι είναι λάθος και μάλλον αφελές να διαχωρίζουμε σχηματικά την πόλη απ’ ότι συμβαίνει στα νησιά ή στην ύπαιθρο λες και πρόκειται για τους αντιπροσωπευτικούς τόπους της «κόλασης» και του χαμένου «φυσικού παραδείσου», αντίστοιχα. Αυτός είναι, εξάλλου, ο φανταστικός πυρήνας του μαζικού τουρισμού, ο οποίος καταστρέφει αδυσώπητα ό,τι πασχίζει αγχωτικά να «απολαύσει» και να «διασώσει» ως εμπειρία.

ΝΗΣΙΑ: Η "ΣΤΗΛΗ ΤΗΣ ΡΟΖΕΤΤΑΣ" ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ;

Ωστόσο, μετά από σχεδόν πέντε δεκαετίες, οι αντιλήψεις μας για την «κουλτούρα της συμφόρησης» έχουν αλλάξει εντελώς. Αν το Delirious New York ήταν το βιβλίο που θεματοποίησε μια σειρά μη ορθολογικές έννοιες και συμπεριφορές της μεταμοντέρνας εποχής, τι γίνεται σήμερα, που η κλιματική αλλαγή, οι συνεχείς μεταναστευτικές ροές, οι εκτεταμένες επιπτώσεις της «ανθρωπόκαινου», τα ανθρώπινα και μη ανθρώπινα οικοσυστήματα αλλάζουν τις αντιλήψεις μας για το τοπίο και το περιβάλλον σ’ ολόκληρο τον κόσμο; Οι φαντασιώσεις του Coney Island και του Ουρανοξύστη δεν μπορούν πλέον σε καμία περίπτωση να αποτελέσουν παραδείγματα αυτής της νέας συνθήκης. Σε τέτοιο βαθμό, που ακόμη και ίδιος ο Koolhaas έσπευσε να παρουσιάσει το 2020 στο Guggenheim της Νέας Υόρκης, την έκθεση-έρευνα Countryside: The Future: Το ντελίριο της «συμφόρησης» αντικαθίσταται από τις ραγδαίες αλλαγές που υφίστανται οι αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές του πλανήτη που αποκαλούμε «ύπαιθρο», ήτοι το 98% της συνολικής επιφάνειας της Γης.

Η αλλαγή παραδείγματος είναι επιτακτική επειδή η επιβίωση όχι μόνο του δικού μας αλλά ολόκληρου του ανθρώπινου πολιτισμού στη Γη θα εξαρτηθεί από τις απαντήσεις που θα καταφέρουμε να δώσουμε. Παρότι παραμένει ένα πολύτιμο σημείο αναφοράς, δεν αρκεί να μιλήσει κανείς σήμερα για το «παρόν και το μέλλον» του τουρισμού στη χώρα μας με τον τρόπο έγραψαν ο Γιώργος Κανδύλης, ο Άρης Κωνσταντινίδης, ο Αριστομένης Προβελέγγιος, και ο Α. Καλίνσκη στο πρώτο τεύχος του περιοδικού «Αρχιτεκτονικά Θέματα», το 1967. Διαφορετικές γενιές αρχιτεκτόνων που ακολούθησαν αναζήτησαν διάφορες λύσεις, παράγοντας ένα πλατύ δίκτυ συνδυασμών, αναγνώσεων (δηλαδή «αναγνωρίσεων») αλλά και παραναγνώσεων του τοπίου. Στη συζήτηση που επανεκκίνησε –και ελπίζω να κρατήσει– η Ίρις Λυκουριώτη δοκιμάζει στο πολιτικό φαντασιακό (που τόσο έχουμε ανάγκη σήμερα) και στις σχεδιαστικές μορφές της «αποανάπτυξης»• άλλοι αναζητούν «έξυπνες λύσεις», άλλοι εξακολουθούν να σπαταλούν την κουλτούρα της συμφόρησης στην ατομικότητα και την πολυτελή αισθητική του καλού γούστου, χωρίς να λείπουν και εκείνοι που επιμένουν στο δημοκρατικό δικαίωμα της απόλαυσης. Οι μόνοι που δεν κάνουν απολύτως τίποτα είναι οι αρμόδιοι κυβερνητικοί και διοικητικοί θεσμοί, οι οποίοι σωρεύουν εδώ και χρόνια μια σειρά νομοθετικών παρεκκλίσεων και πονηρών εκτροπών, οι επιπτώσεις των οποίων σήμερα τρομάζουν ενώ αναδιατυπώνονται στο διηνεκές.

Εντούτοις, η απειλή του «υπερτουρισμού» δεν είναι ένα επιμέρους εποχικό πρόβλημα επειδή αφορά τον ίδιο τον τρόπο με τον οποίο κατοικούμε τη Γη. Εκεί ακριβώς έγκειται ο καταστρεπτικός του χαρακτήρας που μας εξοργίζει: Στην αδυναμία κατοίκησης η οποία, θα προσέθετα, δεν αφορά μόνο τους τουρίστες ή τον τουρισμό αλλά όλους μας. Γι αυτό και δεν μπορούμε να αποφύγουμε την αναμέτρηση με ορισμένα καίρια ερωτήματα που διαθέτουν διακριτό ανθρωπολογικό εκτόπισμα: Τι σημαίνει, για παράδειγμα, σήμερα να κατοικείς ή να ταξιδεύεις σε μια χώρα, σε μια πόλη, σε μια υπαίθρια περιοχή, σ’ ένα νησί ακόμη και στους πιο δημοφιλής προορισμούς του μαζικού τουρισμού; Και ειδικότερα στην περίπτωσή μας: μπορούμε να φανταστούμε το μέλλον και τον τουρισμό της χώρας μας με όρους κατοίκησης; Εδώ ανακύπτουν οι χρόνιες εκκρεμότητες της πολιτειακής και της αρχιτεκτονικής μας κουλτούρας που συχνά μετατρέπουν την «πολεοδομία» σε ένα είδος «πολεοκτονίας», και στην περίπτωση των νησιωτικών οικισμών, «νησιοκτονίας»: Δεν διαθέτουμε καμία συλλογικά αποδεκτή αντίληψη για το πώς φανταζόμαστε όχι μόνο το μέλλον των νησιών και των παραθαλάσσιων περιοχών αλλά και του συμπληρωματικού τους αντίστοιχου, των πόλεων. Και δεν εννοώ, βέβαια, τον μανιακό περιορισμό στα ιστορικά παραδείγματα της δεκαετίας του 1960, ή στη νοσταλγία και τη χειροτεχνία του «τι ωραία που ήμασταν κάποτε».

Αν λοιπόν ο μισός αιώνας που μόλις τελείωσε (1970-2020) είχε ως πρότυπο τις μεγαλουπόλεις οι οποίες καθιέρωσαν τη θυελλώδη ψηφιακή αποϋλοποίηση και την ενσωμάτωση των τεχνολογιών των μέσων ενημέρωσης, το μέλλον της αστικής κατάστασης μοιάζει να βρίσκεται όλο και περισσότερο σε αυτό που δεν μπορεί πλέον να παραχθεί σ’ αυτές. Η ολοκληρωτική διάχυση του ψηφιακού σύμπαντος και η κλιματική αλλαγή δεν μπορούν παρά να μεταβάλλουν ριζικά τις αντιλήψεις μας για την κατοίκηση και την πόλη. Σε μια τέτοια αναθεώρηση η επιδημία του Covid συνέβαλε κι αυτή με τον τρόπο της, χωρίς ωστόσο να διατηρεί μοναδικό ρόλο.

Αν, λοιπόν, το Μανχάταν ήταν η «Στήλη της Ροζέττας» του 20ου αιώνα, ορισμένα μικρότερα περιαστικά ή ορεινά κέντρα, οι παραθαλάσσιοι οικισμοί και τα ελληνικά νησιά θα μπορούσαν, υπό προϋποθέσεις, να διεκδικήσουν τον ρόλο αυτό για τον 21ο αιώνα, μόνο αν καταφέρουν να αποφύγουν τη μετατροπή τους σε εφιαλτικούς μη-τόπους του υπερτουρισμού. Γι αυτό και είμαστε υποχρεωμένοι να την αποκωδικοποιήσουμε.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΙΡΤΖΙΛΑΚΗΣ

ΜΕΓΑΛΟΥΠΟΛΕΙΣ/ ΝΗΣΙΑ: ΑΛΛΑΓΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

Τα Νέα Σαββατοκύριακο, 3-4 Σεπτεμβρίου 2022

I’ll meet you here

 

Bas Jan Ader. I’ll meet you here, 1970

#basjanader #meetingpoint #lost

The Concept of Anachronism and the Historian’s Truth.

In
 the preface to his book The Problem of Unbelief in the Sixteenth Century: The Religion of Rabelais, Lucien Febvre tells us the following:“The problem is to determine what set of precautions to take and what rules to follow in order to avoid the worst of all sins, the sin that cannot be forgiven— anachronism.”  Febvre’s text raises, for us, three questions, which I shall try to untangle here. Firstly, why, for the historian, is anachronism the unforgivable sin above all others? Secondly, to be such a sin, what must anachronism be? Thirdly, to give anachronism the status of a sin fatal to the spirit of history, what must history be? This triple questioning falls within the framework of a larger reflection on the question of truth in history, a reflection led by a hypothesis that I now formulate in the most general way.

 

 Rancière, Jacques (2015) "The Concept of Anachronism and the Historian's Truth (English translation)," InPrint: Vol. 3: Iss. 1

 Available at: https://arrow.tudublin.ie/inp/vol3/iss1/3 

Εφοδιαστικό έγγραφο μέλους της Φιλικής Εταιρείας

Εφοδιαστικό έγγραφο μέλους της Φιλικής Εταιρείας 

Designs of Destruction

Between 1943 and 1945, the Allied Air Forces produced aerial photographs of 79 Italian cities, annotated them with the location of monuments, and appended them with elaborate instructions for aerial bombers on “how to miss cultural sites.” Similar lists and maps of monuments were produced by the Allies for almost every country in Europe, expanded or shrunk to fit various phases and types of fighting. The longest German list was 150 pages; one map of 23 monuments for the whole of France was once made.

 What kind of media were these? To what use were they put; how did they partake in the technologies of precision on which Allied aerial strategy hinged, and how did they help inaugurate a new global regime of cultural preservation?

Lucia Allais draws from her book, Designs of Destruction: The Making of Monuments in the 20th Century (Chicago: 2018). The book chronicles the triumph of the cultural monument as a modern and global building type between the 1930s and 1970s.

Tue, 11/27 · 5:00 pm—7:00 pm · N107 School of Architecture 

M+M Program in Media and Modernity

http://soa.princeton.edu/#2259

Drawing of El Eco Experimental Museum

Progressive Architecture publication, Dec.1956 / Drawing of El Eco Experimental Museum by Mathias Goeritz.

One day of Lectures of Hilde Goes Ager

Talk

08.01.16

1. Asger Jorn – Thinking in Threes’, introduction into the thinking/writing of the Danish experimental artist Asger Jorn by Hilde de Bruijn.

2. Alfred Jarry and Asger Jorn: The Epicurean Influence as Social “Swerve” by Kostis Velonis

3. What Asger Jorn help me [un]learn.” Theses concerning the movements and modes of the artist in the symmetrified world of economics by Yannis Isidorou

Asger Jorn – Thinking in Threes’, introduction into the thinking/writing of the Danish experimental artist Asger Jorn by Hilde de Bruijn.

The lecture starts out with a description of some of his work. This part of the presentation serves to both contextualize Jorn in his own time frame, and to introduce many of the key elements in his way of thinking as his artistic output was always developed in direct dialogue with his theoretical point of view. In the second part of the lecture I will discuss the triolectic thinking method that Jorn developed.

Hilde de Bruijn is a curator in contemporary and modern art based in Amsterdam. She studied Art History at the Radboud University, Nijmegen, and took the Curatorial Training Programme at De Appel, Amsterdam (2000/2001). She was Head of Exhibitions of former SMART Projects Space, Amsterdam (2007-2010). She is currently a curator at the Cobra Museum of Modern Art, Amstelveen (NL) where she creates dialogues between the museum’ collection and contemporary art(ists).

As a freelance curator her main activity a curatorial research into the writings of the Danish artist and thinker Asger Jorn together with contemporary artists and art historians. The research is reflected in the blog www.hildegoesasger.org. Within this framework public events took place at various venues Or Gallery, Berlin (2015); The Statens Museum, Copenhagen (2014); Nieuwe Vide, Haarlem (2014); Officin – Books, Papers and Prints, Copenhagen (2014); Casco, Office for Art, Design and Theory, Utrecht (2014); AGORA, 4th Athens Biennial (2013).

Recent publications: ‘Cobra and the Contemporary’, in: CoBrA. Una grande avanguardia europea (1948-1951), Skira Edditore, Rome, 2015; ‘Asger Jorn: The Secret of Art, in: Bocchicchio Luca and Valenti Paola (eds), Asger Jorn. Oltre la forma, Genova University Press, 2015; ‘From a Calculated Forgetting to the Reality of the Archive’ in: Tsivopoulos, Stefanos and De Bruijn, Hilde (eds), Stefanos Tsivopoulos: ARCHIVE CRISIS, Shaking up the Shelves of History: A Visual Essay on Media Images from the Recent Political Past of Greece, Jap Sam Books, 2015.

Alfred Jarry and Asger Jorn: The Epicurean Influence as Social “Swerve” by Kostis Velonis

I am trying to answer the question whether the swerve (κλιναμεν) in the way that Lucretius defines it, involving the deviation of atoms in the field of physics, contributes to a theory of free will. If so, it can be operated by implication to the terms of a theatrical (Alfred Jarry) and pictorial avant garde (Asger Jorn), and even through clear morphological facts?

Μovements that deviate from their expected precise recurrence, thus defining what we call contingency, constitute Alfred Jarry’s way of philosophizing, through Dr. Faustroll, as well as his nihilistic caricaturizing, through the cowardly and greedy King Ubu. Respectively, Asger Jorn’s commitment to ‘primitivism’ and also his theoretical contribution to the practice of arabesque seeks answers beyond the “experimental” context of his Zeitgeist. Both of them, through the parody of physics (pataphysics) make use of the deviant course (declinatio) which is the structural substance of freedom.

Kostis Velonis lives and works in Athens. He holds an MRes in Humanities and Cultural Studies from London Consortium (Birkbeck College, ICA, AA, Tate). He studied Arts Plastiques/ Esthétiques at Université Paris 8 (D.E.A). He earned his PhD from the Department of Architecture, N.T.U.A University of Athens. He taught on the subject of domesticity in relation to the avant garde movements as a Lecturer at the School of Architecture of the University of Thessaly (2008-2011).

Selected solo/group shows include (2015-2014): 2015: “Mount the Air”, Kalfayan Galleries, Athens, “This probably will not work”, Lothringer 13-Städtische Kunsthalle München, Μunich; “Super superstudio”, PAC, Milan; “Adventures of the Black Square: Abstract Art and Society 1915 –2015”, Whitechapel Gallery, London; “Au nom de le Corbusier”, Maison Spiteris, Athens, “Rims and Frontiers” Delphi Archaeological Museum, 2014: “ The Theater of the World”, Museo Tamayo, Mexico City; “This is Not My Beautiful House”, Kunsthalle Athena, “No Country for Young Men”, BOZAR, Brussels; “Direct Democracy” , MUMA, Melbourne , “The Future Lies Behind Us”, AD Gallery, Athens, “Tout Feu Tout Flamme”, Lefebvre & Fils, Paris

Forthcoming solo show: Casa Maauad, Mexico City, Mexico, 2016 (artist in residence).

What Asger Jorn help me [un]learn.” Theses concerning the movements and modes of the artist in the symmetrified world of economics by Yannis Isidorou

Yiannis Isidorou was born in Piraeus and he lives and works in Athens. In most of his work and practices as an artist, he is seeking a coherent commentary on the human potential for interpreting the world, and at the same time a critical investigation on the utopia for the world’s change, and the consequent dystopian realizations of these changes.

He is co-founder and editor of the Greek e-magazine happyfew.gr / danger.few, on politics, philosophy and art. Ηe was a founding member of intothepill, an artists’ collective with diverse activities and participations in international art projects and exhibitions. Since 2009 he works with artist Yiannis Grigoriadis through Salon de Vortex, an artistic co-operation for experiments and affiliations between artists, writers, theorists, technicians, workers, scientists and anyone else who can contribute to a thorough research on democracy, dominance and decay in the late capitalist European society. Since 2013 he is the artistic director of [ΦΡΜΚ], the biannual journal in print, on poetry poetics and visual arts.

Supported by DAAD Programme: Partnerships with Greek Institutions of Higher Education 2014 – 2016 / A Cooperation between the Academy of Fine Art Munich (ADBK) and the Athens School of Fine Arts (ASFA)

One day of lectures and Q&A in the framework of HILDE GOES AGER, a curatorial research into the thinking and writing of the experimental artist Asger Jorn (1914-1973).

http://circuitsandcurrents.info

http://www.hildegoesasger.org

Larynx during pronounciation of letters

John Wilkins, An essay towards a real character and a philosophical language, London, 1668.

The Histomap

Rand McNally and Company,  "The Histomap" , 1931.

De Dageraad residential complex

M. De Klerk and P. Kramer, De Dageraad residential complex, P.L. Takstraat, Amsterdam, 1918-1923. NAI/KLER 0767 collection

Folded Factory Town

Folded Factory Town
Clay Ketter, 2006