Στο
βιβλίο αυτό εξετάζονται οι επιπτώσεις
ενός πολύτροπου και πολυμερούς φαινομένου,
που ορίζεται ως υπο-νεωτερικότητα,
στην καλλιτεχνική και πολιτιστική
παραγωγή της Ελλάδας. Ένα πρώτο
αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό του είναι
η επαναφορά του ερωτήματος «τι είναι
για μας η νεωτερικότητα;», που στη
σύγχρονη ιστορική συγκυρία τίθεται σε
τροχιά παρόξυνσης. Ως παραδειγματικό
σημείο αφετηρίας τοποθετείται η Γενιά
του ’30, όπου το ήδη ενεργό τριμερές
σχήμα μελαγχολία-πένθος-χαροποιό
πένθος αρχίζει
να γίνεται διακριτό· στο μεσοδιάστημα
τοποθετείται η υπερ-νεωτερική Γενιά
του ’60 και στην κατάληξη το έργο νεότερων
ή και νεότατων καλλιτεχνών, που
επαναδιαπραγματεύονται τη συνθήκη
του νεωτερικού
ελλείμματος και
τη σημασία της αδύναμης
στιγμής.
Στο γενεαλογικό αυτό σχήμα –το οποίο
σημαδεύεται από περάσματα με υπολείμματα,
ρήξεις και γεφυρώσεις– συμβολική
σημασία αποκτούν τα χέρια του ελληνιστικού
γλυπτού της Αφροδίτης, το οποίο παύει
να είναι μια αρχαιολογική ή λογοτεχνική
υπόθεση, διεκδικώντας έναν παραδειγματικό
ρόλο στις σχέσεις που ανέπτυξε η ελληνική
με την ευρωπαϊκή κουλτούρα. Με λίγα
λόγια, πρόκειται για ένα
βιβλίο γενεαλογίας και χαρτογράφησης,
που, όπως εξήγησε ο Michel Foucault, δεν είναι
μόνο εργαλεία πλοήγησης, αλλά και
ανταλλαγής: διαλόγου και αντιλόγου.
Γιωργος
Τζιρτζιλάκης,Υπονεωτερικότητα και
εργασία του πένθους
(Αθήνα
: Καστανιώτης, 2015)
