Δημήτρης Ιωάννου,
“CMYK Series: The Collection”, 1999-2013
Τα
τελευταία χρόνια μαζί με τη χρήση της
φωτογραφίας ως ένα αυτόνομο χειραγωγημένο
καλλιτεχνικό μέσο έχει αυξηθεί η
προοπτική της αρχειακής της ιδιότητας.
Από τις συνεχείς εκθέσεις του Ινστιτούτου
Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης που είναι
βασισμένες στο αρχείο της μέχρι και τις
καθαρά φωτογραφικές εκθέσεις, η χρήση
της φωτογραφικής εικόνας συνεισφέρει
στον προσδιορισμό ενός γνωσιολογικού
πεδίου στα πλαίσια μιας ταξινόμησης.
Παρόλα αυτά δεν ενδιαφέρομαι να επιδοθώ
εδώ σε μια ιστορική αξιολόγηση ούτε και
σε μια πρόσφατη αποτίμηση της αρχειακής
πρακτικής όσο να θέσω κάποια ζητήματα
που αφορούν τη ψυχολογία αυτής της
πρακτικής. Φωτογράφοι που κινούνται
στο χώρο των εικαστικών και εικαστικοί
που δανείζονται το μέσο της φωτογραφίας
με την προοπτική να αξιοποιήσουν τη
ρεαλιστική ρητορική της μηχανικής
αναπαραγωγής επαληθεύουν την εμμονή
τους με την αρχειοθέτηση. Αυτή η πρακτική
δεν μπορεί να εξαντληθεί στη φωτογραφία
κατά τη γνώμη μου αλλά αποτελεί το
παράδειγμα της ταξινομητικής λογικής,
ακόμη και όταν έχουμε να διαπραγματευτούμε
με αντικείμενα ή κείμενα και όχι
εικόνες[i].
Το
κύριο σύμπτωμα της ιδεοψυχαναγκαστικής
συμπεριφοράς είναι η συνεχής αναζήτηση
της τάξης. Στο πλαίσιο μιας καλλιτεχνικής
πρακτικής που βασίζεται στην αρχειακή
της συγκρότηση, η λογική της επανάληψης
ενός φωτογραφικού ή πολιτισμικού
ντοκουμέντου ή η εμμονή της επιστροφής
στο ίδιο θέμα και η φορμαλιστική ανάγκη
για τη συμμετρικότητα δεν απέχουν από
τη θεραπευτική διάγνωση του ψυχαναγκασμού.
Ασφαλώς η καλλιτεχνική πρακτική δεν
βασίζεται στον αποκλεισμό των παθογενειών,
θα λέγαμε το αντίθετο. Όμως η δυνατότητα
της αξιολόγησης μιας καλλιτεχνικής
πρακτικής με τους όρους μιας θεωρίας
του σχεδιασμού ή της οπτικής σύνταξης
μπορεί να μας επιτρέψει να εξάγουμε
ενδιαφέροντα συμπεράσματα για τις
σύγχρονες πολιτισμικές τάσεις και τις
συλλογικές νευρώσεις.
Κωστής
Βελωνης
http://avgi-anagnoseis.blogspot.gr/2015/09/blog-post_13.html